Stuff

Cihaz ömürleri çok mu kısa?

Gülriz Sansoy teknolojik cihazların hızlı döngüsünün tüketim kültürünü beslediğini düşünüyor…


Aytun Çelebi teknolojinin hızlı ilerleyişinin herkesin yararına olduğunu düşünüyor…

GS Haftasonu evimde eski cihazlara bakarken biraz hüzünlendim. Aslında hüzünlenmemek elde değil. Eminim sen de bana hak vereceksin. Televizyon on seneden önce bozulduğunda üzüldügümüz günleri hatırladım. Daha önceden elektronik cihazlar sapasağlamdı. Kaset çalarlar asla bozulmuyor, hatta kulaklıklar bile sonsuza dek dayanıyordu. Şimdi ise telefonlarımızı her sene değiştiriyoruz (bozulurlarsa daha bile erken), televizyonları birkaç senede bir yeniliyoruz, aynısı bilgisayarlar için de geçerli. Senede iki tablet alacağımız günler de yakındır bence. Yanlış mı düsünüyorum?

Umarım yakındır ve ben de onları uygulamalarla doldururum. Sana ne oldu Gülriz? Eskiden teknolojidelisiydin, şimdi ise insanın aklını başından alan teknolojik seylerin üretiminin durmasını istiyorsun, niye? Tek bir HDMI girişi olan bir televizyonla daha iyi hissetmek için mi? Evet teknolojik cihazların ömürleri kısalıyor, ama artık eski püskü cihazlarla yıllarca yasamak zorunda değiliz. Ne oldu, birden bire Nostalji tutkun mu ayaklanıverdi?

GS Ama parlak yeni bir cihazla, eski püskü cihaz arasında yapacagı seçim kişinin kendisine ait olmalı. Şu anda sanki sahip olduğumuz cihazları sürekli güncellemeye zorlanıyoruz. En azından ben öyle hissediyorum.
Doğrusunu istersen yalnız olmadığımı da biliyorum. Şu anki hızlı üretim döngüsü ‘önce piyasaya çıkar, sonra düzelt’ mantığıyla ilerliyor, yazılım güncellemeleri artık günlük hayatın olagan bir parçası haline geldi. Yani adeta cihazlar ilk olarak “açıklı” halleriyle piyasaya sürülüyor, daha sonra “pazarlama stratejisi” kılıfı altında ürünün eksiklerinin giderildiği başka bir model piyasaya sürülüyor. Senin için problem olmayabilir, ancak bu durum bana çok saçma ve acımasızca geliyor. Paramızı emmeyin artık!

O beğenmediğin yazılım güncellemeleri cihazların daha uzun dayanmasını da saglıyor. Teknolojinin dayanmasını sağlayan sey yazılım güncellemesidir. Hızlı teknoloji yalnızca sahip oldugun cihaz eskirken yenisinin de arkadan yetişmesi anlamına geliyor. Bu tabii ki bir üreticinin iki yıllık kalkınma planına tabi olmaktan çok daha iyi.

GS İşlevselliği arttıran yazılım güncellemeleri tabii ki iyi, ama ürünün kalite kontrolünden dahi geçmemesine sebep olacak açıkları düzelten güncellemeler gerçekten saçmalık. Yani demek istediğim şey, sonradan güncellemelerle kapatılan, bu denli büyük açıklar nasıl oluyor da gözden kaçıyor? Bunun kasıtlı olarak yapıldıgını düşünmeye başladım doğrusu. Ayrıca ürünlerin sürekli olarak yenilenmesi konusunun çevresel yönü de var; bu kadar plastik nereye gidecek? Eminim bir gün, muhtemelen Dubai’de, Android telefonlarla doldurulmuş bir toprak parçası üzerine lüks bir otel yapılacak. Aslında hiç fena fikir değil. Elektronik atıkların geri dönüşümü böyle saglanabilir!

Muhtemelen o otelin ya da her neyse- adı Android World olacaktır. Emin ol, kendime oradan bir yer ayırtacagım. Ama haklısın, cihazların umursamazca tüketilmesi ve çöpe atılması hos degil. Bu yüzden Ecosquid gibi geri dönüşüm siteleri var, daha bilinçli teknoloji severler olmalıyız. Dünyayı sevdikçe ve cihazları geri dönüstürdükçe, teknolojinin altın çağının tadını çıkarmamızda bir sakınca yok. Aslına bakarsan tabanda azılı bir hippi olan, “hadi dünyayı daha güzel bir yer yapalım” düşüncesiyle yola çıkarak Apple’ı kuran Steve Jobs’ın, bahsettigin teknolojik çöplük konusunda parmağı bulunması ironik.