Tasarım ve teknoloji birbirinden nasıl etkileniyor?

Autodesk teknoloji fikir önderi ama aynı zamanda çeşitli kitapların yazarı ve editörü, TED Konferansı konuşmacısı olan Tom Wujec ile Autodesk ve yaratıcılık hakkında konuştuk.

Aytun Çelebi

Şu anda neler yapıyorsunuz?
Autodesk’te teknoloji konusunda fikir önderliği yapıyorum. Tasarımın teknolojinin geleceği üzerine ve bu teknolojinin, işimizi nasıl yapacağımız ve ne tasarlayacağımız konusundaki etkilerine odaklanıyorum.

Autodesk nelere odaklanıyor?
Üç şey üzerinde çalışıyoruz. Bunlar yeni gelişen teknolojiler, işlemci performansı, kuantum bilişim, robotların geleceği, kitle kaynaklı ve bulut kaynaklı dünya, sentetik biyoloji, nanoteknoloji gibi çeşitli şeyler. İkinci alanda, bu çalışmaların ne anlama geldiğini görmek üzere deneyler yapıyoruz. Üçüncü olarak, iç ve dıştaki ekiplerle, sadece teknoloji üzerine yazmak ya da konuşmak değil, olanların toplu bir bakışla ne anlama geldiğini çözmeye odaklanıyoruz. Yazılımın geleceğini şekillendirmek için bu fikirlerin etkilerini paylaşıyor, tartışıyoruz.

Sizce tasarım nedir?
Birçok insan tasarımı düşününce, isim olarak, yani tasarımın değdiği nesneyi düşünüyor. İyi tasarım elbette bunu içerir ama bizce, kelimeyi yüklem olarak görmeli. Karmaşık problemleri çözmek için tasarımı kullanırız. Önemli problemleri anlamanın bir yoludur. Sistematik olarak çözümleri keşfeder ve şık sonuçlara ulaştırır.

Sizce, tasarımın geleceğini ne etkileyecek?
Tasarımın geleceği üç büyük güce dayanıyor. Birincisi, teknolojinin logaritmik büyümesi. Tıpkı Moore Kanunu gibi ama sadece araçlar değil, tarama, robotik, hatta biyolojik araçlar bile değişiyor. İkincisi, endüstrilerin kaotik şekil alması: Her alanda; inşaat, medya, eğlence, üretim, tüketici ürünleri gibi. Tüm sektörler artık hızla yükselip düşebiliyor. Artık kimse video kaydedici almıyor değil mi? Çünkü teknoloji çok daha hızlı ilerliyor. Üçüncüsü de insan yaratıcılığının evrimini keşfetmek…

“TASARIM ÖNEMLİ PROBLEMLERİ ANLAMANIN BİR YOLUDUR, ÇÖZÜMLERİ SİSTEMATİK OLARAK KEŞFEDER VE ŞIK SONUÇLARA ULAŞTIRIR”

Tasarım problemlerin üstesinden nasıl gelebilir?
Şirketim ve ben, tasarımın geleceğinin, büyük problemlerin üstesinden nasıl geleceği olduğunu düşünüyoruz. Problemleri geleneksel değil, bu yineleyen süreci kullanarak çözmeliyiz. Daha önce bahsettiğim üç güç: teknolojinin büyümesi logaritmik, endüstri kaotik yukarı ve aşağı doğru büyüyor, yaratıcılık ise dümdüz kalıyor ama araçlar daha yaratıcı olmamızı sağlıyor. İlginç bir istatistik Brian David Johnson (Intel’in fütüristi), dünyada üretilen işlemcilerin artık toplanan pirinçten fazla olduğunu söylüyor ve bunların maliyeti de düştü. Amerikan Mikro İşlemci Birliği ile konuştum ve onlar da bunun 2006’da gerçekleştiğini söylediler. Her yıl da miktar ikiye katlanarak artıyor. Binlerce transistör var ve bu yüzden büyüme her adımda performansı artırmaya yönelik oluyor. Bunun ilginç yanı, değişim olana kadar değişimi hissetmemeniz. En iyi örneği de, 2005’te cep telefonunla çektiğin, Papa seçilince, sonra 2013’te çekilen fotoğrafa bakınca, herkesin cep telefonu kullandığını görüyorsun. Yani değişene kadar, değişmemişti. Olduğunda da dramatik ve güçlü.

Tasarım ve teknoloji birbirinden nasıl etkileniyor?
Tasarım noktasından bakınca teknoloji üç şey yapıyor. Okumamızı, yani analiz edip sentezleyerek anlamamızı, manipüle etmemizi ya da geri yazabilmemizi, kendimizi ifade edebilmemizi sağlıyor. Teknoloji kağıtla da olsa, iletkiyle de olsa, çekiçle de olsa, bunları yapmamızı sağladı. Değişen ise dijital araçların her şeyi dijitale dönüştürmesi oldu.

Dijitalleşmenin bir faydası da, varyasyonlar hazırlamanın kolaylığı. Sadece bir baz oluşturup bunun üzerinden değişiklikler yapabiliyorsunuz. Diyelim ki bir köprü yaptınız, hemen testlerini gerçekleştirip, doğru modelleme yapıp yapamadığınızı görebiliyorsunuz. Üçüncü büyük değişim ise, dijital modelleri alıp, yazdırabiliyorsunuz, 3D yazıcılar var artık. İleride çok tüketiciye dönük olacağını düşünmüyorum ama B2B olarak kullanılabilir. Bu alanda da birçok değişim göreceğiz, üretimi değiştirebilir.

Autodesk tasarımın değişiminden nasıl etkilendi?
Autocad ile tanınıyoruz ama modellemeyi değiştirdik. Autodesk bu dijitize dünyadan şöyle etkilendi; tasarımlar buluta yüklenmeye başladı, bunun üzerinde takımlar istediği gibi çalışabilir, aynı ağı bırakın, aynı konumda olmalarına gerek yok. Performans yeteneklerini test edebiliyorlar. Böylece işler haftalar yerine saatlere indirgeniyor.

Yaratıcılık düz dediniz, peki araçlar bunu nasıl etkiliyor?
Şu anda Maya kullanarak bütün galaksiyi modellemek mümkün. Keskinliği, doğruluğu yüksek bir hale geldi bu yazılımların. DNA’yı Maya kullanarak modelledik. Sadece kanser hücrelerini öldüren bir robot yapıldı mesela, yaklaşık iki sene önce Nature Magazine’de yayınlandı. Bunu programlayabiliyorsunuz. Biyoloji de artık teknolojiden büyük ölçüde etkileniyor. Yani düşünsenize, vücudunuzun yüzde 2’si virüslerden oluşuyor. İlla zararlı olmak zorunda değil. Biyoyazıcılar ile önceden programladığınız bir virüs üretip, bundan faydalanabilirsiniz.

İyi tasarıma örnek verebilir misiniz?
Benim için iyi tasarım örneği şudur: Biolight adlı bir firma, mangal, barbekü ya da kamp ateşinin dünyada her yıl 2 milyon kişiyi öldürdüğünü fark ediyor. Kapalı ağız sistemi geliştiriyorlar, sıcak egzos fanı ısıtıyor, enerji ortaya çıkıyor ve böylece ısı kolayca artıyor. Emisyon %90 artıyor, bunu tüketici ürünü olarak hazırlıyorlar ama gelişmekte olan ülkelere de özel bir yandan. Dijitalleşme de şurada etkili oluyor, yüzlerce örnek hazırlıyorlar bilgisayarda ve test ediyorlar. Sonra da doğrusunu bulduklarına inandıkları noktada, bunu bir ürüne dönüştürüyorlar.